Zjawisko masowego ginięcia pszczół stało się w ostatnich latach problemem ogólnoświatowym i skłoniło naukowców wielu krajów do głębokiej analizy jego przyczyn. Wiadomo, że około 30% żywności powstaje dzięki zapylaniu roślin przez pszczoły, więc ich wyginięcie doprowadziłoby do niewyobrażalnych strat w rolnictwie i całej gospodarce. Okazuje się, że powodów zagłady rodzin pszczelich jest wiele i razem tworzą śmiercionośną mieszankę dla tych niezwykle pożytecznych owadów.
1. Wpływ chemizacji rolnictwa
Za najważniejszy ze szkodliwych dla pszczół czynników uważa się stosowanie nadmiernej ilości nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, zwłaszcza pestycydów z grupy neonikotynoidów, wchodzących w skład środków owadobójczych, służących do zaprawiania nasion i oprysków. Substancje te, zabójcze dla pszczół, kumulują się zarówno w całej roślinie, w glebie, a nawet w cukrze używanym do podkarmiania pszczół jesienią i zimą.
Nie można również pominąć kwestii zatruć bezpośrednich, spowodowanych brakiem kompetencji i odpowiedzialności osób wykonujących opryski niezgodnie z instrukcją ich stosowania. Niefrasobliwość rolników może stać się przyczyną wytrucia całych pasiek, korzystających z bazy pożytkowej na opryskiwanej plantacji.
2. Monokultury upraw
Zmiana struktury gospodarstw rolnych, powiększanie areałów upraw jednej rośliny skutkuje brakiem bioróżnorodności, niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania rodziny pszczelej. Jej pokarm musi stanowić mieszaninę różnych rodzajów pyłków i nektarów. Monokultury powodują też wydłużenie się okresów bezpożytkowych, co w przypadku pasiek stacjonarnych grozi głodem w rodzinie i jej osłabieniem.
3. Brak poplonów
Mała popularność siewu roślin poplonowych, takich jak wyka, gorczyca, facelia i in. powoduje brak pożytków późnoletnich i jesiennych, kiedy rodzina pszczela potrzebuje dużych ilości pyłku dla prawidłowego przygotowania do zimowli.
4. Nowoczesne tendencje projektowania architektury krajobrazu
Od pewnego czasu zauważyć można zmiany w organizowaniu przydomowych ogródków i parków. Niegdyś pełne wielobarwnych kwiatów i drzew i krzewów miododajnych, „straszą” teraz szeregami strzelistych tui, iglaków i równo przystrzyżoną trawą. Nie wymagają one dużego nakładu pracy w utrzymaniu, ale pszczoły niewiele znajdą dla siebie w takim otoczeniu.
5. Choroby pszczół
Bardzo groźnym czynnikiem są choroby i szkodniki pszczół, rozprzestrzeniające się w niezwykle szybkim tempie. Należy wspomnieć choćby o warrozie powodowanej porażeniem roztoczami warroa destructor, która dziesiątkuje pasieki na całym świecie. Bardzo niebezpieczne dla pszczół są różne odmiany nosemozy, sporowcowej choroby przewody pokarmowego. Powoduje ona znaczne osłabienie pszczół, a co za tym idzie zwiększa podatność na inne choroby.
6. Intensyfikacja produkcji
Nadmierna eksploatacja rodzin pszczelich polegająca na wielokrotnym przewożeniu pasiek na ogromne plantacje, gdzie przyjeżdżają pszczoły z różnych stron kraju, sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników pszczelich. Wielogodzinne transporty pszczół w zamkniętych ulach bardzo niekorzystnie odbijają się na zdrowiu i kondycji owadów.
Wrażliwe pszczoły
Zmiany w środowisku są zabójcze dla zapylaczy
Pobieżna analiza przyczyn ginięcia pszczół daje do zrozumienia, że podstawowym czynnikiem jest sam człowiek, pragnący nieustannie poprawiać naturę i lekceważący jej prawa. Dzieje się tak z nadmiernej chęci zysku i braku świadomości, że niszcząc przyrodę szkodzi się również ludzkości.
